Türkiye’de 1.2 Milyon SRC Belgeli Kamyon Şoförü Var, Sadece 21 Bini Uluslararası Yetkinlikte
Türkiye’de 1,2 milyon SRC Belgeli kamyon şoförü olmasına rağmen sadece 21 bin uluslararası yetkinlikte şoförümüz var!
Yurt içi ticari yük taşıması yapan bir kamyonun, şoför dahil giderlerini karşılayabilmesi ve para kazanabilmesi için yüklü olarak ayda asgari 10 bin km’nin üzerinde taşıma yapması gerekiyor.
Yollarımızda 930 bini aşkın 16 ton ve yukarısı tonajda kamyon var. TUİK verilerine göre kamyonların yaş ortalaması oldukça yüksek; 17,8. Kamyonlarımızın yaklaşık 550 bini ticari yük taşıması yapıyor. ABD ve Avrupa’dan çok farklı olarak bunların neredeyse %85’i doğrudan şahısların sahip olduğu kamyonlar. 470 bin civarında kamyon bireylere ait.
8 bine yakın irili ufaklı lojistik firmasının faaliyet gösterdiği Türk lojistik pazarında, lojistik firmalarının sahip olduğu kamyon sayısı toplamda 100 binin altında. Türkiye’nin en büyük lojistik şirketleri bile yurt içi kontratlı taşımaların %80-85’ini spot pazarlardan, nakliye sitelerinden günlük tedarik ettikleri bireysel kamyonlarla yapıyorlar.
Geçtiğimiz yıl sıfır çekici/kamyon satışları 40 bin adet civarında gerçekleşirken, ikinci elde el değiştiren kamyon sayısı 250 bini geçti. 6 katından fazla. Türkiye’de ikinci elde müthiş bir hacim var, her ay 20 bine yakın kamyon ikinci el pazarında satılıyor. Avrupa’nın en büyük pazarı. Çünkü sıfır kamyonlara yanaşılamıyor, filo yaşları artıyor.
TIRPORT Insights verilerine göre yüklü bir kamyon Mart ayı içinde ortalama 454 km yükle yol aldı, ortalama navlun 12,400 TL civarında seyretti. Yolda giden kamyonların 1/3’ü uygun dönüş yükü bulamadığından boş dönmek zorunda kalıyor.
Türkiye’de yük alan kamyonlar en fazla boşaltma yapmak için bekliyor. Boşaltmada bekleme süresi 1,5 günü bulabiliyor. En fazla beklenilen yerler ise zincir marketlerin şehir depoları, onları AVM’ler izliyor. Yükleme-boşaltma toplam bekleme süresi 2,5 günü geçebiliyor.
Kamyonların 2023 yılı içinde, yükü boşaltmak için en fazla bekleme yaptığı dönem deprem sonrası deprem bölgelerine giden kamyonlarda oldu. Antakya bu anlamda rekor kırdı. Bazı kamyonlar sıcak bölgeye girebilmek ve yükü boşaltmak için 5 güne varan süre beklediler, 2 günde bölgeden çıkabildiler.
Ticari taşıma yapan 550 bin kamyonun 65 bini uluslararası taşıma yapabiliyor. Bu 65 bin kamyonu kullanmaya yetkili uluslararası şoförümüz ise sadece 21 bin. 50 bine yakın uluslararası yetkinlikte şoför ihtiyacımız var. Avrupa’da da 600 bin nitelikli kamyon şoförü açığı mevcut. 1,2 milyon SRC belgeli kamyon şoförümüz olmasına rağmen 21 bin uluslararası şoför büyük bir açık. Uluslararası yetkinlikli şoför yetiştirme bir devlet politikası olarak ele alınmak zorunda. Çok büyük bir fırsat var. Aylık asgari 1.500 dolara yakın net bir gelirden bahsedebileceğimiz bir iş kolu.