Konteyner Taşımacılığının “Uberleşmesi” Mümkün Mü?
Ulaşım, konaklama, mal ve hizmet edinme gibi birçok kişisel serviste “Uberleşme” olarak öne çıkan “Pazaryerlerinin dijitalleşmesi ve hizmetlerin ‘konum tabanlı-gerçek zamanlı’ sunulması” etki çemberini her geçen gün genişletiyor.
Bu dijital dönüşüme cevap vermeye başlayan önemli sektörlerden biri de “Lojistik”. Özellikle karayolu lojistiğinde tüm dünyada kendini gösteren başarılı StartUp’lar “Lojistiğin Uber’i” olma yolunda birbirleriyle kıyasıya yarışıyor. Yerel ve global yatırımcılar da lojistikteki potansiyel “dijital büyüme” gücünün farkına varmış durumda. Lojistik startup’ların yüz milyon dolar bantlarında aldığı yatırımlar ya da milyar dolar seviyelerine ulaşan satın alma haberleri global ekonomi gündeminde sıkça yer buluyor.
Örneğin UPS, ABD’li lojistik startup’ı Coyote’yi 1.8 milyar USD’ye satın alabiliyor; yine 2,5 milyon USD tohum yatırımı ile hayata geçen Convoy, Unilever’in tüm ABD sevkiyatlarına dijital lojistik yönetim platformu olarak hizmete başlamasıyla birden 200 milyon USD üzerinde değer kazanabiliyor ya da Delhivery gibi Hindistan lojistik sektöründe uberleşme hedefleyen bir lojistik startup global yatırımcı grupların dikkatini çekerek 100 milyon USD kuruluş yatırımı alabiliyor.
Global lügata dijital dönüşümün yükselen kavramı olarak yerleşen “Uberleşme” birçok sektörün en kılcal damarlarına kadar girme yeteneği ile gündemi belirlerken, kara yolu lojistiğinde başlayan değişim lojistik firmaları ve kamyonculara birçok avantaj sağlamaya şimdiden başladı. Sektörün oyuncuları artık birbirleri ile dijital ortamda buluşarak verimliliklerini arttırma ve yeni nesil pazarı yakalama peşindeler.
Uberleşmenin çemberi büyüdükçe büyürken global gündeme yeni bir konu daha taşınmaya başladı, o da “Konteyner Taşımacılığının Uberleşmesi”. Konteyner lojistiği yapısı itibarıyla karayolu lojistiğinden çok daha fazla değişken içeriyor. Hali hazırda kara yolu lojistiğinde bile yapay zeka (AI) içeren kullanıcı dostu bir “mobil uygulama ve operasyon yönetim paneli (ERP)” geliştirmek büyük emek ve yatırım gerektirirken, yapı içine global bilgi akışı ve liman trafiğinin de gireceği “konteyner lojistiği” konuyu bir üst seviyeye taşıyor.
Artan sektörel ilgi ve takip eden global gelişmeler, karayolu lojistiği ile başlayan dönüşümün hızla lojistiğin diğer alanlarına da taşınacağı sinyalini vermeye başladı. Örneğin, ülkemizde Uberleşme yapısını başarıyla kara yolu lojistiğine uygulayan TIRPORT, bir yandan Yük Veren’lerle Kamyoncuları ortak bir dijital platformda buluştururken diğer yandan Lojistik Firmalarına tüm operasyonlarının takibini yapabilecekleri konum tabanlı ve gerçek zamanlı bir ERP hizmeti geliştirdi. Lojistik firmaları kendilerine özel giriş yapabildikleri operasyon yönetim ekranlarına, kamyoncular da kolaylıkla yük bulabildikleri mobil uygulamalarına ücretsiz üyelikle hemen katılabiliyor.
TIRPORT; Konteyner taşımacılığının da Uber’i olma hedefini, Dünya konteyner lojistik devi Maersk – Damco ile yaptıkları anlaşma ve iş birliği içinde geliştirdikleri “Konteyner Taşımacılığı Modeli” ile sürdürüyor.
Dünya çapında birçok lojistik duayeni de konu hakkında fikirlerini paylaşarak lojistik dünyasına dijital değişimin yeni yönünü göstermeye başladı. Bunlarda biri de ‘Kalmar Strateji ve Geliştirme’de Pazar Araştırmaları yapan Frank Kho. Kho’ya göre Uberleşme kişisel ulaşımda zaten gerçekleşti; karayolu lojistiğinde ise büyük yol alındı ve kapsamı parsiyel yüklere kadar genişliyor; konteyner lojistiğinde ise Kho, ilginç bir yorumla, bu gelişmeleri yakından takip edenlerin sıradaki “konteyner lojistiğini uberleştirenler” olacağına dair bir kehanette bulunuyor.
Lojistik uzmanlarına göre yakın gelecekte ‘sıradan bir kişiyi’ ya da ‘küçük bir paketi’ uberleşmiş bir yapıda taşımakla ‘30 tonluk bir konterner’ı taşımak arasında dijital yönetim anlamında hiçbir fark kalmayacak. Bu aşamaya ilerlerken lojistik dünyasını bekleyen soru “bunun mümkün olup olmayacağı” değil, soru bunun “Ne zaman olacağı? ve “Kimin yapacağı?” kadar net ve önümüzde bizi bekliyor.